Tokarka

Tokarka jest urządzeniem, które za pomocą obróbki wiórowej zmienia kształt mocowanego elementu poprzez obrót i cięcie w produkt końcowy lub półprodukt. Za pomocą tokarki można wykonywać elementy obrotowe, wiercić otwory, toczyć płaszczyznę, nacinać gwinty zewnętrzne i wewnętrzne.

Materiał (przedmiot obrabiany) jest mocowany w uchwycie tokarskim lub oraz opcjonalnie w kle. Pod względem wymiarów produktu tokarka jest produkowana w różnych rozmiarach pod względem średnicy toczenia, długości toczenia. Kolejnym dodatkowym wymaganiem może być głowica rewolwerowa, głowica frezarska, konik lub wrzeciono przeciwbieżne. Jako akcesoria można zastosować transporter wiórów, chłodzenie wewnętrzne lub zewnętrzne (ciśnienie pompy podawane w jednostce bar). W przypadku tokarek sterowanych numerycznie, jeśli producent nie posiada własnego układu sterowania, istnieje możliwość wyboru układu powszechnie stosowanego, np.: FANUC, SIEMENS, HEIDENHAIN, FAGOR.

Rodzaje tokarek:

• kłowa (tu należą: tokarki stołowe, proste, uniwersalne, produkcyjne i kopiujące)
• tarczowa
• półautomatyczne tokarki kopiujące
• półautomaty wielonożowe
• tokarki pionowe (karuzelowe)
• rewolwerowe (półautomatyczne, jednowrzecionowe, wielowrzecionowe)
• tokarki CNC
• specjalne

Podstawowymi grupami konstrukcyjnymi tokarek kłowych są: łoże, wrzeciennik, suport, konik, wrzeciennik oraz mechanizm posuwu.

Podstawowy podział pochylenia łoża tokarki: 

• poziome
• ukośne (nachylenie 45 stopni)

Według napędów:

• prowadnice ślizgowe
• prowadnice toczne

Część mocująca – zwykle tworzy ją uchwyt z jednej strony i konik z drugiej lub uchwyt i druga część mocująca z przeciwwrzecionem.
Część tnąca – składająca się z klinu tnącego zamocowanego na podłużnej części – osi Z.
Część poprzeczna (prostopadła do osi wrzeciona) oznaczona jako oś X albo automatyczna głowica narzędziowa, również zwykle umieszczona na posuwie poprzecznym maszyny.

Inne osie, które mogą posiadać tokarki sterowane CNC:

• oś C1 (indeksowana pozycja wrzeciona)
• oś C2 (indeksowana oś wrzeciona przeciwbieżnego)
• oś Y (oś Y umożliwia ruch narzędzia prostopadle do osi Z oraz obróbkę narzędziami napędzanymi)
• oś B (indeksowana oś suportu)

Maszyna może być wyposażona w sondę pomiarową narzędzia (uchylana automatycznie lub ręcznie)

Zgodnie z operacją technologiczną toczenie koncentruje się na obróbce:

• powierzchni cylindrycznych
• powierzchni czołowych
• powierzchni stożkowych
• kształtowanych powierzchni
• gwintów
• przycinania
• wcinania

Z punktu widzenia wykorzystania tokarki do rodzaju prac/produkcji, do jakich jest przeznaczona, produkowane są tokarki kłowe, tokarki rewolwerowe, centra tokarskie, automaty tokarskie, tokarki karuzelowe.

W świecie istnieje kilkuset producentów tokarek, wśród najbardziej znanych używanych w naszym regionie są TOS, GILDEMEISTER, MAZAK, DOOSAN, HYUNDAI, ŠKODA, OKUMA, HAAS, KOVOSVIT, GOODWAY, TAJMAC-ZPS.